Page 16 - Ponad słowami kl.1

16 Renesans – kontekst historyczno-społeczny

Życie codzienne w renesansie

warto wiedzieć Człowiek odrodzenia najbardziej cenił szczęście doczesne. Marzył o ziemskim raju, dlatego
Wymyślne stroje i pogoń dążył do tego, aby jego życie było wygodne i przyjemne. Odrzucał średniowieczną ascezę
za modą były w renesan- i umartwianie się. Pragnął dostatku i powodzenia.
sie powszechne. Kryzy, W odrodzeniu pojawiło się wiele innowacji technicznych, które uczyniły codzienną eg-
czyli okrągłe, fałdowane
kołnierze, osiągnęły takie zystencję wygodniejszą. W kolebkach i karetach zastosowano resory, rozkwitło meblarstwo
rozmiary, że trzeba je było – sprzęty bogato zdobiono, wprowadzono szuflady. Witraże i woskowane płótna w oknach
podtrzymywać drucianymi bogatszych domów zastąpiono szybami, które umożliwiły rozświetlenie wnętrz. Wynaleziono
stelażami. Nawet mężczyź- też okulary dla krótkowidzów, a w kuchniach i łazienkach zaczęto używać kamiennych zle-
ni nosili kolczyki, a stroje
zdobili perłami i haftami. wów i wanien z odpływami do kanałów ściekowych. Miasta straciły swoje funkcje obronne,
Przepych w ubiorze był co pozwalało na budowanie szerokich ulic i obszerniejszych domostw. Kamienice bogatych
formą zaznaczenia pozycji mieszczan i pałace możnych miały zwykle spore dziedzińce, a z tyłu – ogrody. Część reprezen-
społecznej, np. królowa An- tacyjna i przeznaczona do wspólnego życia rodzinnego znajdowała się na parterze, sypialnie
glii Elżbieta I miała 6 tysięcy
sukien i 80 peruk. domowników i pokoje służby umieszczano na piętrach. Podobnie jak w średniowieczu rze-
mieślnicy zazwyczaj mieli swoje pracownie w domach (na parterze), jednak były one obszer-
niejsze i wygodniejsze. Ogromną wagę przywiązywano do ubiorów. Stroje zarówno kobiet,
jak i mężczyzn szyto z różnorodnych tkanin: wełny, płótna, bawełny, jedwabiu. Okrycia były
dopasowane do sylwetki i bogato zdobione, np. koronkami, haftami czy guzikami.
Odkrycia geograficzne i zamiłowanie do biesiad przyczyniły
się do wzbogacenia jadłospisu m.in. o kalafior, kukurydzę, cy-
trynę i egzotyczne przyprawy. W Polsce królowa Bona próbo-
wała spopularyzować kapustę włoską, sałatę i szpinak. Jednak
bez większego powodzenia. Na szlacheckich stołach ciągle
królowały mięsa i ciężkie potrawy. Ludzie renesansu cenili ży-
cie rodzinne. Zmienił się stosunek do dzieci. Więcej uwagi po-
święcano ich potrzebom oraz podkreś lano to, że dzieci wnoszą
wiele radości w życie dorosłych. Wzros ła także pozycja kobiety,
m.in. pod wpływem kultury dworskiej, w której płeć piękna za-
częła być traktowana nie tylko jako obiekt adoracji, lecz także
jako partnerka konwersacji i intelektualnych rozrywek.
Przemiany obyczajowe zaszły również w sferze religijno-
ści. Stała się ona, w wyniku reformacji, w większym stopniu
prywatna, wiarę przeżywano indywidualnie. Protestanci znie-
śli celibat duchownych. W renesansowych kościołach często
prowadzono głośne rozmowy, hand lowano, a nawet urządzano
Quentin Massys [kłentin uczty i tańce.
masejs], Bankier z żoną,
1514.
Obraz powstał w Antwerpii, Po przeczytaniu
wielkim ośrodku rozmaitych
operacji finansowych. 1. Dlaczego twórcy i myśliciele renesansowi tak chętnie nawiązywali do dziedzictwa
Kobieta odrywa się od
lektury modlitewnika, aby antyku? W jakich dziedzinach nauki i sztuki szczególnie widać wpływ starożytności?
pomóc mężczyźnie 2. Jaką rolę w renesansie odegrało wystąpienie Marcina Lutra?
w liczeniu pieniędzy. Gest
ten w symboliczny sposób 3. Porozmawiajcie w klasie o tym, czym było wykształcenie humanistyczne w rene-
wyraża renesansowy zwrot sansie, a czym jest dzisiaj. Wnioski z dyskusji zapiszcie w formie mapy myśli.
ku życiu doczesnemu.
4. Sporządź w zeszycie notatkę o życiu kulturalnym w Polsce za panowania Zyg-
munta I Starego i jego syna Zygmunta II Augusta. Skorzystaj z dostępnych źródeł
informacji.